Μπορεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια οι συνθήκες εργασίας να προσομοιάζουν περισσότερα στο Μεσαίωνα, ωστόσο σε άλλες χώρες όσοι δουλεύουν φαίνεται πως αντιμετωπίζονται από το κράτος με τον καλύτερο τρόπο.
Μία από είναι και η Σουηδία, μία χώρα που είναι ευρέως γνωστό ότι έχει ένα δίκαιο σύστημα όσον αφορά τους κατοίκους της. Στη Σουηδία πάρθηκε η απόφαση για κατάργηση του οχταώρου χωρίς όμως να περικοπούν οι μισθοί. Γιατί; Επειδή οι Σουηδοί μάνατζερ υποστηρίζουν πως οι υπάλληλοι που απασχολούνται λιγότερο είναι πιο παραγωγικοί και πιο συγκεντρωμένοι στην εργασία τους!
Έτσι το 8ωρο γίνεται 6ωρο και η πενθήμερη απασχόληση παραμένει πενθήμερη. Άρα το εβδομαδιαίο ωράριο ανέρχεται σε 30 ώρες απασχόλησης. Το βρετανικό BBC δημοσιεύει εκτενές ρεπορτάζ από τη σκανδιναβική χώρα η οποία συγκαταλέγεται, μεταξύ των πλέον φιλικών προς το επιχειρείν και των πλέον ανταγωνιστικών από οικονομικής απόψεως μεταξύ όχι μόνο των ευρωπαϊκών αλλά όλων των χωρών του πλανήτη.
Όπως μεταδίδει η Βρετανή δημοσιογράφος Μάντι Σάβατζ που ζει μονίμως στη Σουηδία και εργάζεται στην αγγλόφωνη εφημερίδα «The Local», την ιδέα της συντομότερης σε χρόνο αλλά εντατικότερης, αποδοτικότερης και πιο «εμπνευσμένης» απασχόλησης έχουν δοκιμάσει και εφαρμόζουν χρόνια τώρα αρκετές σουηδικές επιχειρήσεις. Τώρα απλώς η παλιότερη ιδέα έχει γίνει μόδα, εξηγεί η δημοσιογράφος.
Οι θρύλοι για τους σκανδιναβικούς εργατικούς νόμους και τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας είναι πολλοί και εντυπωσιακοί. Η αλήθεια είναι πάντως ότι τα χρόνια του οικονομικού φιλελευθερισμού και δη όταν εξέλιπε το φόβητρο του «υπαρκτού σοσιαλισμού», που ανάγκαζε τις δυτικές κυβερνήσεις να παίρνουν φιλεργατικά και εν γένει κοινωνικά μέτρα, η απίστευτα ευνοϊκή για τους εργαζομένους, για την οικογένεια, για τους πολίτες εν γένει νομοθεσία των σκανδιναβικών χωρών έχει κάπως χαλαρώσει προσαρμοζόμενη προς τις διεθνείς πιέσεις αποδόμησης των εργασιακών και κοινωνικών κεκτημένων.
Στη Σουηδία εν προκειμένω η αυστηρή εργατική προστασία και το κοινωνικό κράτος άρχισαν να χαλαρώνουν από το 1991 ως το 1994 που οι Σοσιαλδημοκράτες παρέδωσαν την εξουσία στη συντηρητική κυβέρνηση του Καρλ Μπιλντ. Παρά ταύτα, στη χώρα εξακολουθούν να ισχύουν διατάξεις και να εφαρμόζονται πρακτικές ανήκουστες. Οι εργαζόμενοι, φέρ' ειπείν, που απασχολούνται περισσότερες από 50 ώρες την εβδομάδα είναι μόλις το 1% του εργατικού δυναμικού της χώρας, ενώ ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ είναι 13%.
Η σουηδική νομοθεσία προβλέπει εξάλλου ετήσιες διακοπές 25 εργασίμων ημερών, ενώ πολλές μεγάλες επιχειρήσεις παρέχουν στους εργαζομένους τους περισσότερες ημέρες. Οι νέοι γονείς έχουν επιπλέον 480 ημέρες πληρωμένης άδειας (λοχείας ή πατρότητας) για να τις μοιράσουν ανάλογα με τις οικογενειακές τους ανάγκες. Όσο για τα γραφεία, μετά τις 5 το απόγευμα είναι απολύτως άδεια - τα δημοσιογραφικά ασφαλώς εξαιρούνται.
«Είναι μια πολύ διαφορετική εμπειρία από αυτήν που είχα στη Βρετανία, όταν οι πελάτες απαιτούσαν να με βρίσκουν και τα άγρια μεσάνυχτα και τα Σαββατοκύριακα» δηλώνει στο BBC η ηλικίας 29 ετών καναδέζα υπάλληλος της Citibank Αμίκ Γκριούαλ, η οποία μετακινήθηκε πέρυσι από το Σίτι του Λονδίνου στα γραφεία της τράπεζας στη Στοκχόλμη.
«Εδώ υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός. Θα φροντίσω να επικοινωνήσω τηλεφωνικά ή ηλεκτρονικά με τους πελάτες μου κατά τη διάρκεια του ωραρίου εργασίας γνωρίζοντας ότι όταν σχολάσω ουδείς πρόκειται να με απασχολήσει στον ελεύθερο χρόνο μου» εξηγεί.
Η Καναδή τραπεζικός αναγνωρίζει ότι το εργασιακό περιβάλλον και οι επαγγελματικές πρακτικές στη Σουηδία, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τα στελέχη του τραπεζικού κλάδου, ίσως είναι «αποκαρδιωτικά» για όσους έχουν συνηθίσει να έχουν σχέσεις επί 24ώρου βάσεως με τους πελάτες τους. Αλλά έπειτα από εμπειρία ενός χρόνου έχει πειστεί ότι το σουηδικό μοντέλο έχει περισσότερα πλεονεκτήματα από μειονεκτήματα. Μαζί της συμφωνεί και η Ερικα Χέλστρομ, η οποία εδώ και κάποιους μήνες δουλεύει ως art director στη νεοφυή εταιρεία ψηφιακών παραγωγών Background AB στην πόλη Φαλούν της Κεντρικής Σουηδίας.
Δύο τρίωρα
«Φεύγω από το γραφείο στις 3.30 μετά το μεσημέρι και απολαμβάνω τη μέρα μου. Δεν έχω παιδιά να φροντίσω, αλλά έχω φίλους και συγγενείς σ' αυτή την πόλη, έχω κήπο να φροντίσω και επιπλέον έχω το κουράγιο να ξαναρχίσω τα μαθήματα γλυπτικής που είχα παρατήσει πριν από χρόνια» συμπληρώνει η ηλικίας 34 ετών Σουηδέζα. Το σημαντικό γι' αυτήν είναι ότι και ο εργοδότης της είναι ενθουσιασμένος με το εξάωρο που έχει καθιερώσει στην επιχείρησή του. «Είναι δύσκολο να συγκεντρώνεσαι στη δουλειά σου επί ένα οκτάωρο. Σε έξι ώρες μπορείς να είσαι πιο δημιουργικός, πιο αποφασιστικός και πιο γρήγορος» δηλώνει ο Τζίμι Νίλσον, συνιδρυτής της Background AB.
Οι υπάλληλοι του Νίλσον στη σουηδική startup δουλεύουν από τις 8.30 έως τις 11.30 το πρωί, στη συνέχεια κάνουν ένα ωριαίο διάλειμμα για φαγητό και επιστρέφουν στα γραφεία τους για ένα ακόμη τρίωρο δουλειάς. Εξυπακούεται ότι η αμοιβή των εργαζομένων παραμένει σταθερή και μετά τη μείωση του οκταώρου σε εξάωρο.
Δεν είναι ασφαλώς μόνο οι νεοφυείς εταιρείες νέων και ρηξικέλευθων επιχειρηματιών που δοκιμάζουν το εξάωρο. Το Κέντρο Υπηρεσιών της Toyota, στη δυτική ακτή της Σουηδίας, εφαρμόζει το μέτρο εδώ και μία δεκαετία για τους μηχανικούς του με μεγάλη επιτυχία καθώς τα κέρδη της εταιρείας αυξάνονται διαρκώς στη χώρα.
Στις δημόσιες υπηρεσίες
Τους τελευταίους μήνες πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις στη Στοκχόλμη και σε άλλες πόλεις της Σουηδίας ακολουθούν το παράδειγμα της Toyota και της Background, ενώ το υιοθέτησαν δύο νοσοκομειακά τμήματα στο Ούμεο της Βόρειας Σουηδίας και επίσης μια χειρουργική μονάδα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Σαλγκρένσκα του Γκέτεμποργκ. Στο Δημόσιο πάντως η εξάωρη εργασία είχε εφαρμοστεί στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της επομένης - κυρίως στην Κιρούνα, τη βορειότερη σουηδική πόλη που βρίσκεται στην επαρχία της Λαπωνίας - αλλά εγκαταλείφθηκε λόγω πολιτικών τριβών και επίσης λόγω της αδυναμίας να γίνουν αξιόπιστες μετρήσεις για την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
«Οι σουηδικές επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται τη σχέση μεταξύ κερδοφορίας, προσωπικής υγείας και ποιότητας ζωής. Ωστόσο υπάρχουν και στη Σουηδία άνθρωποι που ζουν για να εργάζονται, που το σπουδαιότερο πράγμα στη ζωή τους είναι η εργασία τους. Εδώ που τα λέμε, κι εγώ αναρωτιέμαι πώς σκοτώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους αυτοί που δουλεύουν λίγες ώρες» δήλωσε στο BBC η ηλικίας 40 ετών σύμβουλος καριέρας Πία Γουέμπ.
Και το εκπαιδευτικό σύστημα είναι πολύ διαφορετικό
Στο σουηδικό εκπαιδευτικό σύστημα εφαρμόζονται πράγματα, τα οποία στην Ελλάδα δεν έχουν σκεφτεί καν. Υπάρχουν μάλιστα δέκα μέτρα, που φαντάζουν παράξενο στο ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης.
Αυτά είναι:
-Τα διαγωνίσματα απαγορεύονται γιατί υπονομεύουν την ομαλή ένταξη του παιδιού στην ομάδα και στην από κοινού προσπάθεια για την επίτευξη ενός στόχου.
Όταν αναγκάζουμε το παιδί να κρύβει το γραπτό του από το διπλανό του , πως θα του ζητήσουμε αργότερα ως πολίτη και μέλους της κοινωνίας να συνεργαστεί με το διπλανό του για την επίλυση των κοινών προβλημάτων.
- Η βοήθεια των γονιών προς το παιδί στο σπίτι , το λεγόμενο διάβασμα , είναι η πρωταρχική μορφή της παραπαιδείας . Το παιδί μαθαίνει στην ευαίσθητη νηπιακή ηλικία ότι το σχολείο χρειάζεται συμπλήρωμα αλλά και έλεγχο από τους γονείς και αργότερα από τα φροντιστήρια. Η εμπλοκή των γονέων είναι επιθυμητή αλλά να περιορίζεται σε εξωσχολική θεματολογία.
– Οι εκδρομές και οι κάθε είδους ψυχαγωγικές δραστηριότητες είναι εξίσου σημαντικές με τα μαθηματικά και τη γλώσσα και προγραμματισμένες σε εβδομαδιαία βάση. Όταν το παιδί μαθαίνει ότι η εκδρομή έρχεται ως επιβράβευση τότε αυτομάτως θέτει στο μυαλό του το μάθημα ως τιμωρία. Όταν ο διευθυντής του σχολείου αποφασίζει για την εκδρομή με βάση τις διαθέσεις των δασκάλων , την πορεία των μαθημάτων και τις καιρικές συνθήκες τότε το παιδί ανατρέφεται σε ένα περιβάλλον όπου η ψυχαγωγία περιθωριοποιείται και συγκαταλέγεται στις δευτερεύουσες προτεραιότητες της ζωής.
- Μία ημέρα την εβδομάδα η προσέλευση στην πρώτη σχολική ώρα γίνεται οικιοθελώς και το παιδί αν θέλει επιλέγει να κοιμηθεί παραπάνω ή να δει τηλεόραση , ανάλογα πάντα και με το πρόγραμμα και τις ανάγκες της οικογένειας του. - Ο γονέας δεν έχει κανένα έλεγχο επί της σίτισης του παιδιού , το οποίο λαμβάνει σχεδόν όλα τα γεύματα της ημέρας στο σχολείο. Δεν υπάρχει κυλικείο , δεν επιτρέπεται το φαγητό από το σπίτι , παρά μόνο φρούτα . (Κάλλιστα μπορείς να παραλάβεις το παιδί σου το απόγευμα νηστικό γιατί δεν του άρεσε το φαγητό του σχολείου)
- Οι “απαγορευμένες” και “επικίνδυνες” αγαπημένες ενασχολήσεις των παιδιών με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και το Ιντερνέτ , προβλέπονται από το σχολείο το οποίο παρέχει και όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό ( οθόνες , υπολογιστές , κονσόλες παιχνιδιών )
- Ένα δίωρο την εβδομάδα, το πρόγραμμα είναι ελεύθερο και επιλέγουν τα παιδιά κάθε φορά με ψηφοφορία τι μάθημα θέλουν να κάνουν . Έτσι η μειοψηφία μαθαίνει να ακολουθεί την απόφαση της πλειοψηφίας και όλοι μαζί αντιλαμβάνονται πως οι αποφάσεις που παίρνουμε επηρεάζουν επί του πρακτέου την καθημερινή μας ζωή . (Όχι , δεν επιλέγουν κάθε φορά γυμναστική)
- Η κάθε σχολική τάξη έχει στη διάθεσή της ένα μικρό χρηματικό ποσό από το μπάτζετ του σχολικού προϋπολογισμού το οποίο αποφασίζουν οι μαθητές πού θα το διαθέσουν και κάνουν έρευνα αγοράς μόνοι τους .
- Οι σχολικές αίθουσες διατίθενται τα σαββατοκύριακα στους μαθητές για τα σχολικά πάρτι , οι οποίοι είναι υπεύθυνοι (μαζί με το σύλλογο γονέων και κηδεμόνων) για την παράδοση τους στην κατάσταση στην οποία παρελήφθησαν.
- Κάθε τρίμηνο οι μαθητές δεν βαθμολογούνται , αλλά βαθμολογούν το σχολείο , τα μαθήματα , τους εκπαιδευτικούς. Απαντούν σε ανάλογα ερωτηματολόγια για τις συνθήκες που επικρατούν στο σχολείο , τις επιδόσεις των εκπαιδευτικών και αναφέρουν τις προτάσεις τους για αλλαγές.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου