Η βόμβα Τσαρ (Tsar Bomba) ή αλλιώς «Ιβάν ο Μέγας», όπως την αποκαλούσαν χαϊδευτικά οι Σοβιετικοί, είναι η ισχυρότερη εκρηκτική συσκευή που κατασκεύασε ποτέ ο άνθρωπος. Επρόκειτο για μια βόμβα υδρογόνου που ανέπτυξαν οι Σοβιετικοί την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και δοκιμάστηκε σε μία απομονωμένη περιοχή στο σύμπλεγμα των νησιών Novaya Zemlya βόρεια της Ρωσίας, στις 30 Οκτωβρίου του 1961.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της εκρηκτικής της δύναμης, ας αφήσουμε τους αριθμούς να μιλήσουν: Η ισχύ της άγγιζε τους περίπου 50 μεγατόνους, που σημαίνει ότι ήταν 1.570 φορές ισχυρότερη από το άθροισμα της ενέργειας που απελευθερώθηκε από τις πυρηνικές βόμβες που έπληξαν τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι!
Η ίδια η βόμβα ζύγιζε 27 τόνους, το μήκος της ήταν 8 μέτρα και η διάμετρός της 2,1 μέτρα, με αποτέλεσμα το βομβαρδιστικό αεροπλάνο Tu-95 που τη μετέφερε να πρέπει να τροποποιηθεί κατάλληλα ώστε να μπορέσει να τη μεταφέρει. Παράλληλα, ο «Ιβάν» «φορούσε» ένα αερόστατο 800 κιλών προκειμένου να δώσει στο αεροπλάνο χρόνο να απομακρυνθεί, αν και πάλι οι πιθανότητες επιβίωσης για πιλότο και πλήρωμα υπολογίζονταν στο 50%!
Η ώρα της πυροδότησης
Οι πιο εντυπωσιακοί αριθμοί όμως έρχονται με την πυροδότηση του «Ιβάν»… Η λάμψη της έκρηξης ήταν ορατή σε απόσταση 1.000 χιλιομέτρων, απόσταση στην οποία ο απόηχος της έκρηξης έφτασε 49 λεπτά αργότερα!
Το χωριό Severny, 55 χιλιόμετρα από το σημείο της έκρηξης, ισοπεδώθηκε πλήρως, ενώ σπίτια εκατοντάδες χιλιόμετρα πιο μακριά υπέστησαν καταστροφές. Το ωστικό κύμα κύκλωσε 3 φορές τον πλανήτη και τζάμια έσπασαν… στη Φινλανδία, σε απόσταση 900 χιλιομέτρων! Από τον ιονισμό της ατμόσφαιρας οι επικοινωνίες στην περιοχή είχαν μπλοκάρει εντελώς για περίπου μία ώρα.
Η θερμότητα της έκρηξης μπορούσε να προξενήσει εγκαύματα Γ’ βαθμού σε όσους βρίσκονταν σε απόσταση μικρότερη των 100 χιλιομέτρων!
Το «μανιτάρι» έφτανε σε ύψος τα 64 χιλιόμετρα, ήταν δηλαδή 7 φορές ψηλότερο από το Έβερεστ, ξεπερνώντας την στρατόσφαιρα και αγγίζοντας τη μεσόσφαιρα του πλανήτη.
Όλα αυτά, τη στιγμή που ο αρχικός σχεδιασμός ήταν για μια βόμβα 100 μεγατόνων, δηλαδή διπλάσιας ισχύος!
Εάν οι αριθμοί δεν αρκούν, μπορείτε να δείτε και το βίντεο που ακολουθεί…
Η κατασκευή της βόμβας
Βρισκόμαστε στην αρχή του ’60 και ο Ψυχρός Πόλεμος κλιμακώνεται με τις δύο υπερ-δυνάμεις, ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση, να ανταγωνίζονται στην επίδειξη στρατιωτικής ισχύς και επιστημονικής προόδου.
Μία μικρή ομάδα μηχανικών και φυσικών ενώσουν τις δυνάμεις τους και μέσα σε μόλις 14 με 16 εβδομάδες (!), κατορθώνουν να δημιουργήσουν τη βόμβα Τσαρ, το πνευματικό παιδί τουΝικίτα Χρουστσόφ, ο οποίος είχε υποσχεθεί να δώσει «ένα καλό μάθημα» (ένα «Kuz'kina Mat») στους Αμερικανούς, κατά τη συνέλευση του ΟΗΕ, το 1960.
«Φτιάξε μου μια βόμβα με ισχύ-ρεκόρ»
Ο Χρουστσόφ αποφασισμένος να κάνει πράξη την απειλή του, κανονίζει μια συνάντηση με τον αρχισχεδιαστή όπλων Andrei Sakharov και του ζητά να ετοιμάσει κάτι τόσο ισχυρό που θα δείξει στους Ιμπεριαλιστές για τι ήταν ικανή η Σοβιετική Ένωση. Παραμένει βέβαια ασαφές πότε ακριβώς προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία μια βόμβας 100 μεγατόνων ή ποιος ήταν αυτός που αρχικά το πρότεινε. Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι γνωστό πως ο Χρουστσόφ διέταξε τον Sakharov να φτιάξει μια συσκευή με «ισχύ ρεκόρ».
Ο Sakharov αποφασισμένος να φέρει σε πέρας τις εντολές του ανώτατου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, συγκεντρώνει μια ομάδα με 5 καλοεκπαιδευμένους ειδικούς και σε ένα εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα έχουν τον «Ιβάν».
Αξιοσημείωτο είναι ότι στην περίπτωση της συγκεκριμένης βόμβας η συνήθη μυστικότητα πήγε περίπατο, και καθώς επρόκειτο κυρίως για μια επίδειξη δύναμης, ο Χρουστσόφ έσπευσε να αποκαλύψει το όπλο πριν καν η κατασκευή του ολοκληρωθεί. Ο σοβιετικός ηγέτης έσπευσε μάλιστα να τονίσει την απίστευτη δύναμη του όπλου και πως προσπάθησαν να κάνουν τη βόμβα λιγότερο ισχυρή απ’ ό,τι κανονικά θα ήταν.
Στον αντίποδα, ο Sakharov κράτησε κάπως πιο μετρημένη στάση, λέγοντας απλά ότι επρόκειτο για μία «δαμόκλειο σπάθη» που κρεμόταν πάνω από τα κεφάλια όσων θα σκεφτόντουσαν να εναντιωθούν στη χώρα.
Οι τροποποιήσεις... που περιόρισαν την ισχύ του «Ιβάν»
Έτσι οι επιστήμονες πίσω από τον «Ίβαν» προχώρησαν σε ορισμένες τροποποιήσεις προκειμένου να ρίξουν την ισχύ στους 50 μεγατόνους, δηλαδή «μόνο» 3.000 φορές ισχυρότερη από αυτήν που έπεσε στη Χιροσίμα. Οι τροποποιήσεις αυτές βοήθησαν επίσης τη βόμβα να σπάσει ένα ακόμη ρεκόρ, πέραν του ισχυρότερου πυρηνικού όπλου που δημιουργήθηκε ποτέ: ήταν και η πιο «καθαρή» πυρηνική βόμβα, καθώς περιορίστηκε κατά 97% το ραδιενεργό της νέφος.
Η μεταφορά του υπερ-όπλου
Στις 30 Οκτωβρίου 1961 οι προετοιμασίες είχαν ολοκληρωθεί και η Σοβιετική Ένωση ήταν πλέον έτοιμη να δείξει στον κόσμο πώς μοιάζει μια βόμβα των 50 μεγατόνων. Ένα πρόβλημα έμενε ακόμη να λυθεί: το μέσο που θα μετέφερε και θα έριχνε τον «Ιβάν» στο σημείο δοκιμής. Για τη «δουλειά» αυτή χρησιμοποιήθηκε ένα Tupolev Tu-95 αφού πρώτα τροποποιήθηκε καταλλήλως. Η τροποποίηση περιελάμβανε το ξήλωμα του μισού κάτω τμήματος για να δημιουργηθεί αρκετός χώρος για τη βόμβα.
Αφότου το αεροπλάνο βάφτηκε με ανακλαστική μπογιά προκειμένου να προσφέρει μια μερική έστω προστασία από τη θερμότητα της έκρηξης, στο πιλοτήριο έκατσε ο γενναίος στρατηγός Andrei E. Durnovtsev και η πτήση με προορισμό το βορρά ξεκίνησε.
Φτάνοντας στο προκαθορισμένο σημείο κι αφότου δόθηκαν οι εντολές, η βόμβα απελευθερώθηκε και πυροδοτήθηκε! Τα υπόλοιπα είναι ιστορία…
«Το έδαφος έμοιαζε με γήπεδο πατινάζ»
«Η επιφάνεια του νησιού έχει γίνει επίπεδη, σαρωμένη και εντελώς λεία, τόσο που μοιάζει με γήπεδο πατινάζ. Το ίδιο έχει συμβεί στους βράχους. Το χιόνι είχε λιώσει και οι πλευρές και οι άκρες τους είναι λείες και γυαλιστερές. Δεν υπάρχει ούτε ίχνος ανομοιογένειας στο έδαφος… Τα πάντα στην περιοχή έχουν σαρωθεί, καθαριστεί, λιώσει και εξαφανιστεί από προσώπου Γης», αναφέρει μία μαρτυρία.
Κλείνοντας, ας σημειωθεί πως η βόμβα Τσαρ ήταν το τελευταίο όπλο πάνω στο οποίο ο Andrei Sakharov εργάστηκε. Λίγο καιρό μετά τη δοκιμή και τρομοκρατημένος από την ισχύ του «Ιβάν», στη δημιουργία του οποίου είχε και ο ίδιος συμβάλει, ο Sakharov έγινε ένθερμος αντίπαλος των πυρηνικών όπλων και μέχρι στιγμής η ανθρωπότητα έχει ευτυχήσει να μην δει ξανά ένα όπλο αντίστοιχης ισχύος…
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου